In het kort

In de regio Delft-Schiedam heeft een huisartsenpraktijk actief ingezet op het verbeteren van samen beslissen (gezamenlijke besluitvorming) door middel van gerichte scholing en ondersteuning. Hoewel veel artsen aangeven dat ze samen met de patiënt beslissen, blijkt uit onderzoek dat patiënten dit lang niet altijd zo ervaren. Door trainingen en het gebruik van keuzehulpen heeft de praktijk concrete stappen gezet om samen beslissen daadwerkelijk in de spreekkamer te integreren en de kloof in perceptie te verkleinen.

Werkwijze

De praktijk nam deel aan een programma waarin samen beslissen centraal stond. Dit programma bestond uit meerdere onderdelen:

• E-learningmodule: Alle zorgprofessionals doorliepen eerst een online module om de theoretische basis van samen beslissen te begrijpen.
• Interactieve trainingen: Vervolgens was er een fysieke bijeenkomst gericht op het oefenen van gesprekstechnieken, met behulp van rollenspellen en simulatiepatiënten (acteurs). Dergelijke realistische oefensituaties zijn bewezen effectief om communicatievaardigheden te verbeteren. Zo krijgen artsen inzicht in hun eigen gespreksstijl en leren zij beter luisteren, opties duidelijk benoemen en navragen wat de voorkeuren van de patiënt zijn.
• Individuele online sessie: Ten slotte kreeg elke arts een één-op-één online sessie om specifieke uitdagingen en vragen te bespreken. Hier konden ze reflecteren op hun ervaringen, feedback krijgen en tips op maat ontvangen.

Daarnaast werden verschillende keuzehulpen geïntroduceerd.

Wie zijn erbij betrokken

• (Kader-)huisartsen
• Trainers gespecialiseerd in communicatie en patiëntgericht werken
• Simulatiepatiënten (voor oefenen van gesprekstechnieken)
• Scholingsorganisatie

Inspiratie 

De aanleiding voor deelname was de wens om persoonsgerichte zorg verder te verbeteren. Een belangrijke les was de realisatie dat, ondanks de intentie om samen te beslissen, dit niet altijd effectief gebeurt. Uit onderzoek blijkt dat artsen vaak denken samen beslissen toe te passen, terwijl patiënten dit anders ervaren. Zo geeft minder dan de helft van de patiënten aan dat hun arts heeft verteld dat er meerdere behandelmogelijkheden zijn, terwijl een ruime meerderheid van de artsen denkt dit wel te doen. (Zie ook dit onderzoek).

Tips & tricks 

• Bewustwording is essentieel: Artsen moeten zich realiseren dat hun perceptie van samen beslissen kan verschillen van die van de patiënt.
• Praktijkgerichte training: Oefenen met simulatiepatiënten helpt om gesprekstechnieken te verbeteren en toe te passen in de dagelijkse praktijk.
• Gebruik van keuzehulpen: Effectief gebruik vraagt om drie stappen in de spreekkamer: eraan denken, bewust introduceren en samen evalueren.
• Integreer in bestaande structuren: Bespreek samen beslissen regelmatig tijdens werkoverleggen en betrek het hele team bij de implementatie.
• Blijf evalueren: Voer periodiek metingen uit om te beoordelen hoe samen beslissen wordt toegepast en ervaren binnen de praktijk.
• Combineer interventies voor effect: Training, keuzehulpen en consultaanpassingen versterken elkaar en zorgen samen voor meer impact.
• Wees niet bang voor tijdsinvestering: Samen beslissen kost meestal slechts enkele minuten extra en voorkomt tijdverlies door miscommunicatie.

Meer informatie

• Keuzehulp CVRM
• Handreiking Samen beslissen over digitale zorg
• Brondocument Samen Beslissen