In het kort

Huisartsen kunnen tijdens het consult gebruik maken van keuzekaarten om snel en overzichtelijk de behandelopties te bespreken. Daarnaast kunnen patiënten keuzehulpen mee naar huis krijgen, zodat ze in hun eigen tempo tot een weloverwogen beslissing kunnen komen. Beide hulpmiddelen dragen bij aan beter geïnformeerde én gemotiveerde patiënten die actief meebeslissen over hun behandeling. In een huisartsenpraktijk in Amersfoort zijn deze vormen van ondersteuning inmiddels een vast onderdeel van de dagelijkse zorg.

Werkwijze

1. Keuzekaarten – compact, visueel en tijdens het consult

Keuzekaarten zijn korte, overzichtelijke hulpmiddelen (meestal één A4’tje), vaak beschikbaar via Thuisarts.nl. In de huisartsenpraktijk worden ze actief ingezet tijdens het consult, bijvoorbeeld bij een hoge bloeddruk en/of een erfelijk hoog cholesterol. De kaarten bevatten een overzicht van behandelopties, met voor- en nadelen naast elkaar. Ze helpen om het gesprek te structureren en geven de patiënt snel inzicht.

“Ik laat de keuzekaart zien, neem hem stap voor stap door, en leg uit: je kunt kiezen uit meerdere opties, en zelfs niets doen is een optie.”

De keuzekaart wordt vaak ter plekke besproken, eventueel meegegeven, en teruggehaald in een vervolggesprek.

2. Keuzehulpen – verdiepend, reflectief en voor thuisgebruik

Keuzehulpen zijn uitgebreider dan keuzekaarten en vragen meer tijd (ongeveer 20 minuten). Ze bestaan uit meerdere pagina’s met uitleg en vragen die de patiënt helpen nadenken over wat voor hén belangrijk is. Huisartsen zetten keuzehulpen in bij complexere beslissingen, zoals leefstijlaanpassingen bij hart- en vaatziekten. De keuzehulp wordt meestal ná het eerste gesprek meegegeven of digitaal toegestuurd. De patiënt vult deze thuis in, op een moment dat het uitkomt. De huisarts noteert dat dit is besproken, en bij het volgende consult wordt samen teruggeblikt op de uitkomsten.

“De keuzehulp helpt patiënten om rustig thuis na te denken. Ze komen beter voorbereid terug, en we maken samen een keuze die echt bij hen past.”

3. Ondersteuning vanuit de praktijk

• Assistenten informeren patiënten vooraf over keuzehulpen of -kaarten of verwijzen naar Thuisarts.nl
• E-consulten worden vaak beantwoord met verwijzingen naar Thuisarts of specifieke keuzetools

Wie zijn er bij betrokken?

• Huisarts
• Assistenten, die patiënten proactief informeren over keuzehulpmiddelen
• POH’s, die extra ondersteuning bieden bij lage gezondheidsvaardigheden
• Patiënten, die actiever deelnemen aan het besluitvormingsproces

Inspiratie

• “Het vergemakkelijkt je consult en geeft structuur. Zeker als je de keuzekaarten al van tevoren stuurt, is het consult sneller en beter voorbereid. Samen beslissen wordt zo een stuk eenvoudiger.”
• “Patiënten zijn tevredener omdat ze zelf de keuze kunnen maken.”
• “De keuzehulp geeft patiënten thuis de ruimte om rustig na te denken over wat zij belangrijk vinden.”
• “Als patiënten zelf kiezen, zijn ze gemotiveerder — dan belandt de behandeling niet ongebruikt in de kast.”

Tips & tricks

• Stuur keuzekaarten vooraf: hierdoor komen patiënten beter voorbereid naar het consult.
• Noteer het gebruik van keuzehulpen in het dossier: zo kun je er bij een volgend consult op terugkomen.
• Betrek het team: zorg dat assistenten en praktijkondersteuners weten welke keuzekaarten en -hulpen er zijn en patiënten hierop wijzen.
• Let op gezondheidsvaardigheden: voor patiënten die moeite hebben met lezen of kiezen, kan een visuele keuzehulp of extra uitleg helpen.
• Gebruik Thuisarts.nl als basis: ook als er geen specifieke keuzekaart is, biedt Thuisarts.nl waardevolle informatie.

Meer informatie

• Overzicht keuzehulpen
• Overzicht keuzekaarten
• Brondocument patiënteninformatie hartfalen
• Brondocument patiënteninformatie atriumfibrilleren